De Veengoot

Foto: V. Erdin

Waterschap Rijn & IJssel (Doetinchem)

In juli en augustus zijn de Berkel en de Baakse Beek in beeld geweest, nu de derde belangrijke waterweg in de Achterhoek: de Veengoot

De Veengoot is eigenlijk de meest eenvoudige waterweg in de Achterhoek: recht toe recht aan zonder grote opstoppingen stroomt het water via deze snelle verbinding van A naar B. Dat past ook precies in de opvatting en de tijdgeest waarin de Veengoot werd aangelegd. Het realiseren van een goede afvoerverbinding voor het overtollige water. In het boek Waterstaat in Overijssel (1983) staat dat ook zo omschreven. De Veengoot ontstaat in de gemeente Aalten aan de Zilverbeekendijk en stroomt naar het noordwesten om bij Kasteel Vorden vrijwel oog in oog te komen met de Vordense of Baakse Beek, als stroomkanaal van Hackfort komt de Veengoot dan in de IJssel ten zuidwesten van buurtschap Vierakker. De Veengoot was in tijden van de ruilverkaveling een passende oplossing en voldeed aan de gestelde eisen.

Tijden veranderen en dat geldt ook voor de Veengoot. Zowel de Berkel als de Baakse Beek zouden meer water kunnen gebruiken dan zij nu ontvangen. De oplossingsrichting voor de Veengoot is dan ook om deze af geheel of gedeeltelijk te dammen of zelfs geheel of gedeeltelijk te dempen. Het water zoekt een nieuwe weg en de verwachting is dat zowel de Berkel als de Baakse Beek hiervan kunnen profiteren. De Baakse Beek en de Berkel slingeren door of langs landgoederen waardoor het water dieper de landgoederen in kan stromen. Het beroep op de grondwaterstand wordt dan aanzienlijk teruggebracht. Een ander voorstel is om het tracé van de Veengoot zo aan te passen (bekenstelsel met slenkkarakter) dat er meer water stroomt naar de landgoederen waar dat dringend nodig is. Op onderstaande afbeelding is goed te zien dat de Veengoot water afvoert uit het gebied. In oktober stond de stuw voor afvoer wel open maar was er geen “aanbod”.

De Veengoot bij Vorden
De Veengoot bij Vorden over de stuw loopt de Deldenseweg (opname februari 2020)

Tegelijkertijd is er onlangs een plan gepresenteerd voor nog eens twee mogelijke oplossingen om in de komende jaren te gaan voorzien in het nijpende watertekort in de Achterhoek;

  1. Waterbedrijf Vitens denkt na over de aanleg van een waterleiding tussen het IJsselmeer en de Achterhoek om langs deze weg jaarlijks miljarden liters water naar de droogste plekken te brengen.
  2. Het waterschap Rijn & IJssel zou op de grens van Nederland en Duitsland een nieuw groot meer aan willen leggen om water op te vangen en vast te houden. Dit waterreservoir kan ingezet worden op het moment dat er sprake is van droogte.

Nog een slotopmerking over de Baakse Beek, ondanks de forse neerslag die in de maand september is gevallen stond de Baakse Beek rondom landgoed de Wiersse in de maand oktober op een groot gedeelte nog steeds droog. Dat toont de ernst van de situatie eens te meer aan. Het neerslagtekort was op 30 september iets meer dan 200 mm. dan is aanzienlijk minder dan de 300 mm. in het recordjaar 1976 maar veel meer dan de mediaan van krap 100 mm. Het neerslagtekort wordt jaarlijks gemeten van april tot en met september. Er is gebruik gemaakt van de: Ontwikkelvisie Landgoederenzone Baakse Beek Bronckhorst

Nb: op de website staat een link naar een historisch filmpje met de overstroming van de Bolksbeek in 1927 (met dank aan Frits David Zeiler voor het toesturen hiervan).